“Vattenfall probeert met een natuur-inclusieve transitie naar groene energie een positieve bijdrage te leveren aan het zeeleven binnen windparken op zee, in dit geval Hollandse Kust Zuid.”
Iris Menger – Site Coordinator Offshore Wind Vattenfall
Windpark Hollandse Kust Zuid, beheerd door Vattenfall, is één van de eerste windparken op zee waar waterverversingsgaten zijn meegenomen in de constructie van de turbines. Elke turbine heeft vier gaten die toegang geven tot de binnenkant van de windmolen. Samen met Vattenfall, NIOZ, Wageningen University & Research, Deltares en Seaward doen wij hier onderzoek. Wat zijn de effecten van deze waterverversingsgaten op het zeeleven, en kunnen deze dienen als schuil- en voedselplaats voor vissen, anemonen, krabben en garnalen? De eerste resultaten zijn veelbelovend.
“Vattenfall probeert met een natuur-inclusieve transitie naar groene energie een positieve bijdrage te leveren aan het zeeleven binnen windparken op zee, in dit geval Hollandse Kust Zuid.”
Iris Menger – Site Coordinator Offshore Wind Vattenfall
Wat doen waterverversingsgaten met het onderwaterleven? Met die vraag klopten we in 2021 aan bij Vattenfall en al snel kregen we groen licht om dit te onderzoeken. Hiervoor brengen we verschillende partijen bij elkaar. Zo werken we intensief samen met Wageningen University & Research en Deltares. Ook testen we binnen dit project nieuwe monitoringstechnieken met de innovatieve startup Seaward. Vanuit De Rijke Noordzee is Isaac de Boer-Ferrier betrokken als projectleider.
In 2021 gingen we voor het eerst op missie, voor de zogenaamde nulmeting. Daarna volgden meerdere offshore expedities. Per turbine voeren we metingen uit op zes locaties: op de zeebodem, vlak onder het wateroppervlak en daartussenin, zowel binnen als buiten.
We nemen watermonsters en doen e-DNA-analyse. Oftewel: uit het DNA halen we belangrijke informatie, zoals welke diersoorten en organismen aanwezig zijn in en rond de waterverversingsgaten. Ook checken we de waterkwaliteit, waarbij we kijken naar zoutgehalte, temperatuur, zuurstof, troebelheid en algen. Daarnaast monitoren we het leven op de zes meetplekken, met GoPro-beelden en innovatieve technieken.
“Dat vind ik mooi aan dit project, dat we echt die verbindende factor zijn tussen de wetenschap en de industrie. Daarbij zijn we een springplank voor innovatieve startups. Seaward bijvoorbeeld creëert innovatieve monitoringstechnieken, die dankzij dit project uitgetest worden op zee.”
Isaac De Boer-Ferrier, projectleider De Rijke Noordzee
De Rijke Noordzee is de motor achter de start van dit project en brengt verschillende partijen samen die bij het onderzoek betrokken zijn. We organiseren de offshore missies, zorgen voor de juiste mensen op de juiste plek en zijn verantwoordelijk voor het technisch management. Daarnaast zijn we medefinancier.
De eerste resultaten uit het onderzoek zijn heel positief. Bij de laatste missie, eind 2024, ontdekten we dat het wemelde van krabben, zeesterren, vissen en ander zeeleven aan de binnenkant van de turbines. De waterverversingsgaten lijken de biodiversiteit inderdaad te versterken. Op dit moment worden de resultaten uit de laatste missie verder geanalyseerd om deze veelbelovende observatie te toetsen.
De eerste bevindingen tonen aan dat waterverversingsgaten een positieve invloed kunnen hebben op het mariene leven. De ontdekking van diverse soorten in de waterverversingsgaten opent de deur naar meer onderzoek én biedt inspiratie voor andere windparkontwikkelaars om natuurinclusief ontwerp toe te passen. Op deze manier kunnen duurzame energie en natuur elkaar versterken.