Gemini

Elke partner levert een belangrijke bijdrage aan het herstel van de onderwaternatuur. Dankzij windpark Gemini konden we op deze locatie aan de slag. Het NIOZ ontwikkelde frames en systemen met sensoren, Waterproof zorgde voor de stabiliteit ervan. Waardenburg Ecology deed ROV-monitoring en hield zich bezig met de uitgezette oesters. Wageningen Marine Research leidde de analyse van de oesterontwikkeling, bepaalde het moment van monitoring en onderzocht de vestiging van jonge oesters.

Windpark Gemini ligt net boven de Waddeneilanden, wat naar verwachting een stabielere ondergrond biedt voor rifontwikkeling dan windparken verder naar het zuiden langs de Nederlandse kust. Om dit te testen, gebruikten onderzoekers losse oesters en substraat (schelpmateriaal en BESE-paste) in plaats van oestertafels of broedstructuren. Met als doel om natuurlijke rifvorming te stimuleren en te zien hoe goed oesters zich hier kunnen vestigen.

Tijdens de monitoring keken we naar omgevingsfactoren, overleving van oesters, bodemdynamiek, verplaatsing van sediment en vestiging. Onderzoekers gebruikten video-opnames met ROV’s en dropcams, watermonsters voor eDNA-analyse en er werden larventellingen gedaan. Innovatieve technieken zoals een speciaal meetframe gaven inzicht in de omstandigheden en de vestiging van oesters. Ook volgden we het gedrag van oesters om beweging en rifontwikkeling in kaart te brengen.

Als coördinerende partner brengt De Rijke Noordzee experts uit wetenschap en bedrijfsleven samen in het Gemini-project. Door een oesterbank aan te leggen en te monitoren, verzamelen we waardevolle kennis over de ontwikkeling en dynamiek van riffen. Deze inzichten helpen om de aanpak voor toekomstig rifherstel verder te verbeteren.

Gemini Windpark ligt boven de Waddeneilanden, aan de rand van voormalige oestergronden. De 150 windturbines leveren stroom aan 1,5 miljoen mensen, oftewel 785.000 huishoudens per jaar. Door de bodemdynamiek en de zandige ondergrond zijn de omstandigheden hier gunstig voor oesters. Dat maakt Gemini Windpark een ideale plek voor dit onderzoek.

De resultaten van het project worden nog verzameld. Na het eerste jaar van uitzetting in 2021 bleek dat het moeilijk was om nauwkeurige metingen te verrichten. Daar pasten we onze monitoringstechnieken op aan en in 2023 hadden we beter zicht op de oesters in het uitzetgebied. Een deel leefde, een deel was door golven en stromen verplaatst of lag onder het zand. E-DNA-analyses toonden aan dat er in 2021 negentien soorten werden gevonden, en in 2023 eenentwintig – met slechts kleine verschillen in samenstelling. Verder analyse van de resultaten moet uitwijzen wat de invloed van deze bodemcondities is op de overlevingskans van de volwassen en jonge oesters die zijn uitgezet, en of er een zelfstandig rif kan ontstaan dat ander zeeleven aantrekt.