Blauwwind

De platte oester is bijna helemaal verdwenen uit de Nederlandse Noordzee, terwijl oesterriffen van groot belang zijn voor een gezond en rijk onderwaterleven. Oesterriffen filteren het zeewater en dienen als rust- en voortplantingsgebied voor kleine vissen. Hierdoor wordt het gebied hopelijk vervolgens aantrekkelijker voor haaien, roggen en zeehonden. Daarnaast kan zacht koraal zich hechten aan de harde ondergrond van de oesters. Het zou fantastisch zijn als we de platte oester kunnen herintroduceren in ons deel van de Noordzee. In dit project onderzoekt De Rijke Noordzee of oesters zich daar kunnen voortplanten en of jonge oesters zich kunnen vestigen op de stenen en een neergelegde schelpenlaag rond de voet van windturbines. Daarnaast wordt onderzocht hoe de algemene biodiversiteit zich ontwikkelt in dit recent gebouwde windpark.

Om te kunnen voorspellen wat er nodig is om in toekomstige windparken succesvol de natuur te ontwikkelen in de Noordzee, moeten we meer weten over de criteria voor geslaagde voortplanting van de platte oester in windparken. In windpark Blauwwind hebben we in 2020 oesterkooien uitgezet met in totaal 2.400 platte oesters. Met deze proef onderzoeken we of de oesters zich blijvend in het windpark kunnen vestigen en of dat nieuwe natuur aantrekt.

Rondom de fundering van windturbines is er een sterke stroming. Om de bodem en de fundering te beschermen tegen erosie wordt er een laag stenen omheen gestort. Deze bescherming heet ook wel scour protection. Dit zorgt ervoor dat het zand daaronder blijft liggen. De stenen en het grind kunnen dienen als vestigingsplek voor onder andere oesters. In dit project plaatsen we geen kunstmatige riffen, maar kijken we of oesters het materiaal gebruiken als vestigingsmateriaal. Hoe mooi zou het zijn als dat een leefplek biedt aan oesters en andere zeedieren!

In het verleden zijn er vaker oesters uitgezet op de Noordzee, maar de proef met Blauwwind is uniek. Dit is de eerste keer dat de voet van windturbines daarvoor worden benut. We willen leren of en hoe de platte oester zich aan de voet van de windturbines voortplanten en aan welke ondergrond de jonge oesters de voorkeur hebben om aan te hechten. Is dat de steenlaag op de bodem, de voet van de windturbine of de schelpenlaag die we hebben neergelegd. Deze kennis gaan we delen met toekomstige bouwers van windmolenparken op zee.

In het najaar van 2021 is een team van onderzoekers is naar windparken Borssele III & IV gegaan voor monitoring van de 2.400 uitgezette platte oesters. Marien ecoloog Renate Olie is enthousiast: "De mandjes zitten nu vol met leven en de overleving van de oesters is hoog, dus dat is goed nieuws."

Bekijk het nieuwsbericht

Onderzoekers van De Rijke Noordzee en Eurofins AquaSense onderzochten in 2022 naast de overleving, groei en de aanwezigheid van oesterlarven, ook de biodiversiteit. Hiervoor gebruikten ze E-DNA-sporen in het water en een onderwatercamera. Op de onderwatervideo’s is veel leven te zien rondom de steenbestorting en fundaties van de windturbines. In totaal zijn met de videobeelden 65 diersoorten herkend en nog eens 24 soortgroepen gevonden. De analyse laat zien dat de ontwikkeling van de soortsamenstelling nog steeds gaande is in het jonge windpark. Komende zomer gaan de onderzoekers weer terug voor de volgende monitoring. We hopen dan te zien dat de eerste oesters zich hebben gevestigd op de schelpenlaag en stenen rondom de windturbine.